De verlichting
Terrariumdieren zijn als koudbloedige dieren veel sterker aangewezen op licht, d.w.z. de kwaliteit en intensiteit, dan warmbloedige, gewervelde dieren. Activiteit, voedselopname, spijsvertering en rustfases worden door de wisseling van dag en nacht en bovenal door de lichtintensiteit beïnvloed.
Daarbij komt dat veel terrariumdieren licht met warmte associëren en lichte plaatsen in het terrarium opzoeken om te "zonnen". Dit is in het bijzonder bij de verwarming van woestijnterraria in acht te nemen. Afhankelijk van de gebruikte lichtbron zijn er verschillen in lichtopbrengst en -kwaliteit. TL buizen bieden bijvoorbeeld veel licht bij een geringe warmteontwikkeling terwijl gloeilampen het grootste deel van de opgenomen energie in warmte omzetten en slechts een gering deel in licht. De vraag, welke lichtkwaliteit voor een terrarium het meest geschikt is, kan heel eenvoudig beantwoord worden wanneer men de natuur voor ogen houdt: al miljoenen jaren hebben dieren en planten zich tijdens een langdurig evolutieproces aangepast aan wat de zon naar de aarde stuurt.
Bekijkt men het spectrum van het zonlicht (het voor ons zichtbare deel van zonnestralen) dan herkent men een heel gelijkmatige verdeling van alle spectrale kleuren. Om deze reden dienen verlichtingsmiddelen voor terraria een zo evenwichtig mogelijk spectrum te hebben zonder hiaten.
Hierdoor verschijnen alle planten en dieren in hun volle natuurlijke kleurenpracht. Voor dieren die zonlicht, UV-licht (dus dagactief zijn) en warmte nodig hebben, zijn metaaldampstralers de eerste keuze (bij JBL in verschillende maten en uitvoeringen verkrijgbaar, bijv. JBL ReptilDesert L-U-W Light alu (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) ). Ze bieden een zongelijkend volspectrum inclusief UV-A en UV-B straling evenals warmteafgifte voor het terrarium. Het uitschakelen van de lampen verlaagt dus de temperatuur in het terrarium hetgeen overeenkomt met een gewenste daling 's nachts. De JBL L-U-W lampen zijn beschikbaar in drie Watt-sterktes en twee versies, afhankelijk van het feit of de dieren veel UV ( JBL ReptilDesert L-U-W Light alu (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) ) of weinig UV ( JBL ReptilJungle L-U-W Light alu (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) ) nodig hebben
Ook bij TL buizen biedt JBL zogenaamde volspectrumbuizen aan die in twee uitvoeringen voor terraria worden aangeboden: JBL SOLAR REPTIL SUN T8 en JBL SOLAR REPTIL JUNGLE T8 . Een wezenlijke factor bij het verlichten van terrariums is het UV licht en dan verdeeld in UV-A en UV-B
Terrariumdieren hebben, afhankelijk van hun herkomst, meer of minder UV-licht nodig voor hun welzijn. UV-B stimuleert de vitamine D3 synthese uit de voorloper vitamine D2. UV-A stimuleert de pigmentatie. Let erop dat glas circa 50% van de UV-straling blokkeert en dat lampen derhalve binnenin het terrarium moeten worden geïnstalleerd.
Ook de afstand van de lichtbron tot het dier moet in gedachten worden gehouden: op de lampen staat aangegeven hoeveel UV op welke afstand tot de lamp wordt afgegeven. Wanneer het terrarium hoog is kunnen klimelementen de dieren dichter bij hun UV bron brengen.
Voor UV-behoeftige dieren geldt: met TL buizen, ook wanneer deze UV-straling afgeven, zijn deze dieren niet gezond te houden! Een UV-spot, zoals de JBL UV-Spot plus (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) of een metaaldamplamp, zoals de JBL ReptilDesert L-U-W Light alu (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) moet additioneel gemonteerd worden. Bij metaaldampstralers is daarnaast nog van belang dat die uitsluitend met speciale voorschakelapparaten ( JBL TempSet Unit L-U-W ) kunnen/mogen worden gebruikt.
Bij alle lampentypen, die niet te heet worden, is de inzet van een hoogwaardige reflector, bijv. JBL TempReflect light , bijzonder aan te bevelen daar het de lichtopbrengst verdubbeld.
Verschillende lichtbronnen boven EEN terrarium
Bij kleinere en vierkante terrariums wordt vaak een lamp ingezet die, bijvoorbeeld bij spinnen, alleen licht en warmte zonder UV afgeven (spinnen hebben geen UV straling nodig). Bij grotere en vooral langere terrariums wordt eigenlijk nooit overal hetzelfde lampentype ingezet. UV stralers moeten op enkele plaatsen of zelfs maar op een enkele plaats worden gepositioneerd. De dieren zoeken deze specifieke plaats actief op. Daar de rest van het terrarium daarbij niet gewoon donker blijft, zeker niet wanneer er planten in staan, moeten ook daar lampen komen, die echter geen UV hoeven uit te stralen. Zo kunnen lampentypen gekozen worden die, bijvoorbeeld, energiebesparend zijn en toch een perfect licht voor de planten afgeven. Geschikt hiervoor zijn de JBL LED SOLAR NATUR , JBL SOLAR REPTIL JUNGLE T8 , energiespaarlampen JBL ReptilDay Halogen en de JBL Reptil LED Daylight 12W .
Voor energiespaarders en dieren die geen UV nodig hebben
Spinnen, schorpioenen, kikkers en sommige nachtactieve dieren hebben geen UV straling nodig. Terrariumvrienden bevestigen deze bewering daar zij deze diersoorten al vele generaties met succes zonder UV verlichting kweken. Op het internet en in vakboeken zijn er over de UV behoefte van sommige dieren nog wel eens tegenstrijdige verklaringen te vinden.
Wanneer u uw terrarium zonder UV straling wilt verlichten zijn, afhankelijk van de grootte en de vorm, volgende lampentypen mogelijk: JBL LED SOLAR NATUR , JBL SOLAR REPTIL JUNGLE T8 , energiespaarlampen JBL ReptilDay Halogen en de JBL Reptil LED Daylight 12W .
Al deze lampen hebben gemeen dat ze nauwelijks warmte produceren en daarvoor dus een afzonderlijke warmtebron nodig is. Ook de plantengroei wordt door alle genoemde lampen zonder UV perfect bevorderd. Hier is de hoogte van het terrarium eerder doorslaggevend: Bij hoge terrariums moet voor een sterker lampentype, zoals de JBL LED SOLAR Natur, worden gekozen.
Verlichting per terrariumtype
Hierna volgt alle relevante informatie met betrekking tot de verschillende typen verlichting per terrariumsoort
- Rotsleguaan
- Halsbandleguaan
- Doornstaartleguaan
- Varaan
- Landschildpad
- Panterschildpad
- Baardagame
- Doornstaartagame
- Kolonistenagame
- Pakistaanse agame
- Kraaghagedis
- Gordelstaarthagedis
- Parelskink
-
Verlichting zonder warmte
Wanneer u een plat terrarium met UV-behoeftige dieren heeft waarbij de warmte niet via de verlichting wordt aangevoerd zijn de volgende verlichtingstypen mogelijk:
JBL SOLAR REPTIL SUN T8
Speciale T8 terrariumlamp voor woestijndieren
JBL ReptilDesert UV Light
Energiespaarlamp voor woestijnterrariaVerlichting met warmte
Wanneer uw dieren naast licht ook warmte nodig hebben zijn de volgende lampensoorten geschikt:
JBL ReptilDesert L-U-W Light alu
Metaaldampspot voor woestijnterraria
JBL UV-Spot plus
Extra sterke UV-spot met daglichtspectrum voor terrariums
De biotoop woestijn wordt gekenmerkt door de extreme lichtsterkte. Het UV licht van de zon kan daarnaast probleemloos op de bodem en dus ook op de dieren terechtkomen. Dagactieve dieren uit de woestijn en de steppe hebben grote hoeveelheden licht en UV nodig en vaak ook specifieke warmteplaatsen die actief worden bezocht. Aangezien licht met warmte wordt geassocieerd worden bestraalde plaatsen automatisch opgezocht. Nachtactieve dieren, zoals bijvoorbeeld de luipaardgekko, hebben geen UV licht nodig zoals veel succesvolle kweekpogingen hebben bewezen. Voordeel: warmtezones kunnen selectief ingericht worden zodat de dieren ook koelere zones kunnen opzoeken!
De TL buis JBL SOLAR REPTIL SUN T8 levert met 36 % UV-A en 8 % UV-B bij T8 (63 % en 12 % bij T5) het benodigde intensieve UV licht voor een plat woestijnterrarium. Daar TL buizen met een hoog UV aandeel maar relatief weinig licht in het zichtbare bereik afgeven is een combinatie met een volspectrumbuis met groot aandeel zichtbaar licht dringend aan te bevelen. JBL SOLAR REPTIL JUNGLE T8 is hier de geschikte keuze. Ze biedt veel licht van volspectrumkwaliteit in het zichtbare bereik en een gering UV aandeel, namelijk 2 % UV-A en 0,5 % UV-B.
Een woestijnterrarium van ca. 50 cm diepte kan doorgaans met 1-2 buizen JBL SOLAR REPTIL SUN T8 en 2-3 buizen JBL SOLAR REPTIL JUNGLE T8 worden verlicht. Om ervoor te zorgen dat de dieren het UV licht ook kunnen gebruiken is het absoluut noodzakelijk de JBL SOLAR REPTIL SUN T8 in het terrarium te plaatsen zonder hinderende glazen plaat tussen buis en dier. Daarnaast kan een beschermend draadrooster worden geplaatst om ervoor te zorgen dat de dieren de buizen niet kunnen aanraken.
Nog beter dan TL buizen zijn metaaldampspots die naast zichtbaar licht ook UV en warmte produceren. Met de JBL ReptilDesert L-U-W Light alu (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) bezit de terrariumliefhebber de op dit moment beste technische oplossing voor een correcte verlichting van een woestijnterrarium.
Ongewervelden, zoals spinnen en schorpioenen, hebben overigens geen UV licht nodig, het kan voor hen zelfs schadelijk zijn. Hier is bijv. de JBL ReptilDesert Daylight 24W of JBL ReptilJungle Daylight 24W (energiespaarlamp zonder UV) of ook de JBL Reptil LED Daylight 12W de beste keuze.
Diersoorten voor woestijnterraria met veel UV
Voor de volgende diersoorten (voorbeelden) geven wij de mogelijke verlichtingssoorten aan. U kunt altijd nog kiezen of u warmte via de verlichting of afzonderlijk, via een warmtemat, wilt toevoegen.
- Anolis-soorten
- Basilisken
- Groene wateragame
- Madagaskardaggekko
- Kolenbranderschildpad
- Moerasschildpad
- Gebandeerde reuzenteju
- Groene leguaan
- Azuurblauwe daggekko
- Doosschildpadden
- Geelbuikschildpad
- Jemenkameleon
- Lappenkameleon
-
Verlichting zonder warmte
Er zijn diersoorten die weliswaar licht en eventueel ook UV nodig hebben, maar toch de voorkeur geven aan een koel terrarium. De amfibische axolotl bijvoorbeeld. Ook wanneer de dieren een plaats om te zonnen, maar geen voortdurend warm terrarium nodig hebben, is de volgende verlichting, aangevuld door warmtespots, de juiste.
JBL SOLAR REPTIL JUNGLE T8
T8 Terrariumbuislamp voor regenwouddieren
JBL ReptilJungle UV Light
Energiespaarlamp voor regenwoudterrariaVerlichting met warmte
Zodra u uw terrarium niet alleen helder wilt verlichten maar tegelijkertijd ook van warmte wilt voorzien zijn de volgende lampensoorten ideaal:
JBL SOLAR REPTIL JUNGLE T8
T8 Terrariumbuislamp voor regenwouddieren
JBL ReptilJungle UV Light
Energiespaarlamp voor regenwoudterraria
JBL ReptilJungle L-U-W Light alu
Brede straallamp voor regenwoudterraria
JBL UV-Spot plus
Extra sterke UV-spot met daglichtspectrum voor terrariumsLicht zonder UV voor tropenwouddieren
Voor voornamelijk bodembewonende regenwouddieren
Sommige tropenwouddieren leven op de bodem of in de schaduwen en hebben geen UV-licht nodig. Dit is zelfs vaak schadelijk.
De volgende diersoorten hebben geen UV-straling nodig
- Axolotl (koele wateren)
- Salamander (koele wateren)
- Roodoogmakikikker
- Pijlgifkikker
- Schilderskikker
- Koraalteenboomkikker
- Boompython
- Koningspython
- Korenslang
- Vogelspin
- Schorpioen
- Wandelende takken & bladeren
- Bidsprinkhaan
Verlichting zonder warmte
JBL ReptilJungle Daylight 24W
Energiespaarlamp voor regenwoudterraria
JBL SOLAR NATUR
T8 Solar TL-buis met volspectrum daglicht voor zoetwateraquaria
JBL SOLAR TROPIC
Solar zonlicht T8 TL-buis voor een perfecte groei van aquariumplanten
JBL ReptilDay Halogen
Halogeenlamp met volledig daglicht spectrum
JBL ReptilSpot HaloDym
Halogeenstraallamp met daglichtspectrumDenk bij de keuze van lichtbron ook aan de warmteontwikkeling. Bij de meeste lampen wordt naast de zichtbare straling en de UV afgifte ook warmte geproduceerd. Dit kan ongewenst zijn wanneer u een nachtelijke temperatuurdaling wilt creëren. Wanneer de temperatuur 's nachts niet of niet zo heel sterk daalt moet ook in de donkere fase warmte worden geproduceerd. Hiervoor zijn warmtematten ( JBL TerraTemp heatmat ) of donkere spots ( JBL ReptilHeat ) heel geschikt.
Licht voor schemering en nachtactieve dieren
Sommige dieren worden pas actief wanneer de overdag heersende UV-straling in de schemering afneemt, bijv. de boompython. Overdag a.u.b. normaal met UV verlichten. Zo krijgen de dieren de in de overgangstijd tussen dag en nacht de eventueel voor hun welzijn benodigde hoeveelheid UV.
Schemering en nachtactieve dieren
- Boomkikker
- Roodoogmakikikker
- Zuid-Amerikaanse hoornkikker
- Luipaardgekko
- Woestijngekko
- Tjitjak
- Boa Constrictor
- Nachtboomslang
- Koningsslangen
- Boompython
- Tokeh
- Scolopender
- Dikstaartschorpioen
Voor schemering en nachtactieve dieren is een zwakke verlichting ideaal. Zo kunt u de dieren bestuderen zodra de ruimtelijk verlichting uitgeschakeld is en de natuurlijke verlichting afneemt. Dan wordt onderscheid gemaakt tussen lampen met en zonder warmte.
Schemering en nachtverlichting zonder warmte
JBL ReptilJungle UV Light
Energiespaarlamp voor regenwoudterrariaSchemering en nachtverlichting met warmte
JBL ReptilDay Halogen
Halogeenlamp met volledig daglicht spectrum
Daar er in het regenwoud heel veel verschillende zones zijn is dit thema veelzijdig. Dieren die in het bladerdak of aan de rivieroever leven (bijv. schildpadden) ontvangen op een zonnige dag net zoveel UV-A en B als een woestijndier daar veel regenwoud op dezelfde breedtegraad ligt als woestijn. Alleen de regenseizoenen vormen een sterk verschil, over het jaar heen gezien, in combinatie met UV stralen. Wie de verzorging aan droge en regentijden aan wil passen moet de klimaattabel van de betreffende regio erbij pakken en het licht hierop afstemmen. Een doorsnee hoeveelheid UV over het jaar heen gezien geeft een vervormd beeld.
In het regenwoud zelf leven diersoorten in biotopen die nauwelijks of geen UV straling ontvangen. Hiertoe behoren bijvoorbeeld pijlgifkikkers, spinnen en schorpioenen. De meeste salamanders en slangen ontvangen doorgaans wel UV straling, de één wat meer dan de ander. Informeer dus naar de UV eisen van uw terrariumbewoner. Met behulp van de verlichting kunt u dan geschikt licht, UV en ook warmte produceren.
De kwaliteit van het zichtbare lichtspectrum en de intensiteit zijn voor de dieren van ondergeschikt belang. Voor de planten echter zijn ze elementair! Let daarom bij de verzorging van planten op een zongelijkend lichtspectrum en bij het verzorgen van de dieren op de juiste hoeveelheid UV.
Veel wouddieren ontvangen door hun levenswijze, bijv. in de boomtoppen of op de rivieroever, relatief veel UV licht.
Diersoorten
Dieren uit het regenwoud, droge woud & het moeras
Voordeel van de genoemde verlichtingssoort: de warmteregulering kan doelmatig worden gestuurd, bijv. naar een bepaalde zone of plaats.
Accessoires voor terrariumverlichting
Terrariumlampen hebben vaak eigenschappen die speciale accessoires noodzakelijk maken. Dat kan hittebescherming zijn of een speciale fitting die relevant is voor de hoge temperaturen bij keramische en andere straallampen in het terrarium. Plaats de thermometer en de hygrometer op het diepste en hoogste punt in het terrarium om de temperatuurzones te bewaken.
JBL Tempset angle
JBL TempSet angle+connect
JBL TempSet Heat
JBL TempSet Unit L-U-W
JBL TempReflect light
JBL TempProtect II light
JBL TerraControl
Algemene tips voor terrariumverlichting
Let absoluut op de minimale maar ook op de maximale afstand van dier tot lamp. Door klimmogelijkheden kunt u deze afstand nauwkeurig in stand houden. Een beschermende korf ( JBL TempProtect II light ) voorkomt dat de dieren zich branden aan de lamp wanneer ze springen of omhoog klauteren.
U kunt de levensduur van de lampen aanzienlijk verlengen wanneer u de lamp vermijdt tijdens het besproeien van het terrarium.
U mag gerust lampenhouders met scharnieren gebruiken om een bepaalde lichthoek te creëren. Dit alleen niet met de LUW straler (HQI) doen. Deze moet absoluut verticaal hangen en zijn ook alleen met specifieke voorschakelapparaten te gebruiken.
Vergelijk van alle soorten terrariumlampen
De volgende tabel geeft een overzicht van de verschillende lampentypen en hun eigenschappen. Hoe meer plusjes een lampentype heeft, des te sterker is de betreffende eigenschap. Een minusteken betekent dat de lamp die specifieke eigenschap NIET bezit.
| JBL product | Lampentype | Licht | UV-A | UV-B | Warmte |
|---|---|---|---|---|---|
| JBL ReptilJungle Daylight 24W | Energiespaarlamp | ++ | - | - | - |
| JBL ReptilJungle UV Light 15W | Energiespaarlamp | + | + | + | - |
| JBL ReptilJungle UV Light 23W | Energiespaarlamp | + | ++ | ++ | - |
| JBL ReptilDesert Daylight 24W | Energiespaarlamp | ++ | - | - | - |
| JBL ReptilDesert UV Light 15W | Energiespaarlamp | + | ++ | ++ | - |
| JBL ReptilDesert UV Light 23W | Energiespaarlamp | + | ++ | ++ | - |
| JBL UV-Spot plus (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) | Daglicht UV-spot | + | ++ | ++ | ++ |
| JBL ReptilJungle L-U-W Light alu (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) | Metaaldampstraallamp | ++ | ++ | ++ | ++ |
| JBL ReptilDesert L-U-W Light alu (Speciale lamp voor gebruik in de reptielenverzorging! Niet geschikt voor andere toepassingen! Geen EEC label noodzakelijk. für die Anwendung in der Reptilienhaltung! Nicht für andere Anwendungen geeignet! Kein EEK Label erforderlich. Ontheffing overeenkomstig (EU) 2019/2015 aanhang IV 3. c) UV-straling > 2mW/klm) | Metaaldampstraallamp | ++ | ++ | ++ | ++ |
| JBL ReptilDay Halogen | Halogeen straallamp | ++ | - | - | ++ |
| JBL SOLAR REPTIL SUN T8 | TL-buizen | + | ++ | ++ | - |
| JBL SOLAR REPTIL JUNGLE T8 | TL-buizen | + | + | + | - |
| JBL SOLAR REPTIL SUN ULTRA T5 | TL-buizen | ++ | ++ | ++ | - |
| JBL Reptil LED Daylight 12W | LED daglichtlamp | +++ | - | - | - |
| JBL LED SOLAR NATUR | LED lamp | +++ | - | - | - |