Hier test de baas nog zelf!

Groter dan iedere andere koffer was die van Roland Böhme, directeur van JBL, toen hij na 10 jaar weer terugkeerde naar de plaats van de eerste JBL expeditie. Deze keer had hij namelijk testkoffers bij zich, lux- en UV B-meetapparatuur, veel schrijfmateriaal en alle resultaten van de metingen van 10 jaar geleden.

(Foto's: Falk Lehmann)

Tijdens het 10 dagen durende verblijf in Manado hadden hij en zijn 10 in zake expedities ervaren reisgenoten moeite van de testkoffers af te blijven en testten zij met veel plezier de waterwaarden op alle mogelijke (en onmogelijke) plaatsen.

Of het nou om hete bronnen ging, om beken, plassen of regenwater. Alles werd opnieuw onderzocht en met de 10 jaar geleden gemeten waarden vergeleken. Van water dat tijdens het duiken niet kon worden gemeten werden monsters genomen die naar de duikbasis werden meegenomen om daar de samenstelling van het water nauwkeurig te kunnen bepalen.

Lux-metingen vonden niet alleen plaats in de volle zon en in de schaduw maar ook op 1-5 meter diepte onder water. Dit was niet zo eenvoudig, omdat de sensor onder water bijzonder stil en op gelijke hoogte moet worden gehouden. Gezien de in dit gebied vaak voorkomende stroming was daar een goede conditie en veel geduld voor nodig.

Het opvallendste verschil met de eerder gedane metingen was de temperatuur van het water. In 80 % van de metingen bedroeg de watertemperatuur op 10 meter diepte 29 °C (in 2001 lag de temperatuur bij ca. 27 °C). Dit is een duidelijk bewijs van de klimaatverwarming. Helaas is de klimaatverandering ook de oorzaak van de eerste tekens van coral bleaching in dit gebied. Een andere negatieve verrassing waren de grote hoeveelheden plastic afval dat op het wateroppervlak dreef. Voor de van de natuur houdende duikers was het niet bijzonder aangenaam midden tussen de chipszakjes, spuitbussen en oude flipflops boven te komen. Gelukkig bleek de soortenrijkdom onder water hierdoor niet te zijn veranderd.

Het zijn vooral de kleine dingen die Manado zo bijzonder maken. Er waren vele slakken, garnalen en kreeften te zien. Met veel plezier werden vooral de dwergzeepaardjes geobserveerd. De diertjes, die nauwelijks te zien zijn, zelfs als je al bijna met je neus tegen de koraal aan kwam, vertederden zelfs de mannelijke leden van de duikersgroep die graag nog een tijdje voor de waaierkoraal bleven kijken.

Een ander hoogtepunt was de blauwe mandarijn pitvis die hier 10 jaar geleden nog niet voorkwam maar deze keer meerdere malen werd ontdekt, hoewel hij zo zeldzaam is. De organisatie van de reis hebben de expeditie-ervaren leden van het JBL team te danken aan Christian Fels, dierenhandelaar uit Berlijn.

Pers