Voert u nog of verzorgt u al?
Vissen voeren - het op één na mooiste ter wereld!
Het voeren van vissen is voor iedereen leuk – ongeacht of je jong of oud bent! Veel vissoorten leren al snel om uit de hand te eten en lijken een bijzondere band met hun verzorger te ontwikkelen. Het voeren met de hand heeft ook voordelen: Het is gemakkelijker zwakkere vissen wat meer voedsel te geven en ze te vangen als het nodig is.
Er zijn veel verschillende soorten visvoer en ook het verschil in prijs kan aanzienlijk zijn.
Waarom is aan de soort aangepaste voeding zo belangrijk?
Visvoer wordt door veel vijverbezitters helaas alleen als „spelletje” gezien omdat het voeren van vissen heel plezierig is. Maar eten is natuurlijk niet alleen leuk, het dient ook een doel, zoals groei en weerstand tegen ziekte. Aangezien vissen zo verschillend zijn als katten en koeien zijn ook de eisen die ze aan hun voer stellen heel verschillend! Roofvissen, zoals forellen of cichliden, hebben voer nodig dat is gebaseerd op (vis)vlees, terwijl deels plantaardig georiënteerde alleseters, zoals goudvissen en koi, een groter plantaardig aandeel nodig hebben. Ook moet er rekening mee worden gehouden dat commercieel voer voor forellen- en karperkwekers tot doel heeft zoveel mogelijk vismassa in zo weinig mogelijk tijd te produceren (klaar voor de slacht). In de tuinvijver wordt meer waarde gehecht aan een langzamere, gelijkmatigere groei voor een lang en gezond visleven. Niemand wil tenslotte zijn dure koi na 2 jaar slachten en opeten. Hier liggen wezenlijke verschillen tussen commercieel voer en dat wat geproduceerd wordt voor vissen in de tuinvijver.
Niet alle vijvervissen hebben hetzelfde voer nodig en ook de levensfase (jong/oud) speelt een rol. Een ander, heel belangrijk, punt is de bruikbaarheid van het voer. Hondenbezitters kennen deze problematiek ook: Goedkoop voer leidt tot grote hopen en de hond kan desondanks tekort komen. Bij vissen heeft ongeschikt voer hetzelfde gevolg hoewel geen voetganger zich daar aan stoort. Het vijverwater wordt echter extreem belast. Dit heeft dan weer algenproblemen tot gevolg waar niemand van gecharmeerd is.
Welke soorten eten welk voer?
Wanneer u meerdere vissoorten in een vijver heeft, en dat hebben de meeste mensen, dan doet zich allereerst de vraag voor hoe men de verschillende soorten dient te voeren. Dat is in de zogenaamde "Gezelschapsvijvers" feitelijk onmogelijk. Tenzij u alle vissen met de hand voert. Bij een verzameling van verschillende families en soorten in een vijver is het dus van belang een assortiment voer aan te bieden dat aan alle behoeften voldoet. Alleen zo zijn deficiëntieverschijnselen te voorkomen. Deze problematiek heeft er overigens toe geleid dat steeds meer vijverbezitters een soortgerichte vijver aanleggen. De ene heeft alleen maar koi en een ander alleen steuren.
We onderscheiden in vijvers de volgende vissoorten:
Koi, goudvis, biotoopvissen and steuren. Koi en goudvissen lijken op elkaar als het gaat om voedingsbehoefte hoewel koi aanzienlijk groter worden. Het juiste formaat koivoer kan moeiteloos ook aan goudvissen worden gevoerd en omgekeerd. Het juiste formaat voer, geschikt voor de vissenbek is hier doorslaggevend. De samenstelling van koivoer is vaak kwalitatief hoogwaardiger dan dat van goudvisvoer. Daarnaast zijn er nog de prijsverschillen!
Ook in de toekomst worden "biotoopvissen" met plezier in vijvers verzorgd. Tot de biotoopvissen tellen de inheemse vissoorten van Europa waarvan sommigen, afhankelijk van het land van herkomst, beschermd zijn. In Duitsland worden, bijvoorbeeld, de niet beschermde vetjes, riviergrondels, stekelbaarzen en elritsen graag als biotoopvissen in vijvers gehouden. De voedingseisen van deze vissoorten onderscheiden zich nogal van goudvissen, koi en steuren. Het zijn kleindier-eters en hebben daarom een speciaal en ook kleiner voer nodig dan de andere vijverbewoners. Hiervoor is JBL PROPOND BIOTOPE XS ontwikkeld.
Wat zijn eigenlijk pellets, extrudaten en granulaat?
Overzicht van de diverse formaten voer:
Hoeveel moet gegeven worden?
De hoeveelheid voer moet zo gekozen worden dat de vissen het binnen circa 2-3 minuten volledig verorberd hebben. Wanneer na 5 minuten nog altijd voer op het wateroppervlak drijft of op de bodem ligt heeft u teveel gegeven!
Vreemd genoeg zijn de meeste vijverbezitters bang dat hun vissen verhongeren. Het gevolg is vaak dat de vissen meer krijgen dan ze nodig hebben hetgeen ongezond is en bovendien het vijverwater extreem belast met schadelijke stoffen (resulterend in algenproblemen).
De hoeveelheid voer kan ook op de gram nauwkeurig gedoseerd worden wanneer het gewicht van de vis bekend is. 100 gram lichaamsgewicht van een koi heeft circa 1-2 gram voer per dag nodig. Maar wie wil zijn vissen en het voer nou voortdurend wegen? De regel "binnen enkele minuten gegeten" is absoluut voldoende en leidt in combinatie met de kwantiteit en kwaliteit van het voer tot kerngezonde vissen zonder problemen.
Aan elke kant van de ProPond® / NEO index® verpakking vindt u een tabel die u een nauwkeurige voedingsaanbeveling geeft.
Aanvullend biedt JBL in de vakhandel doseerbekers aan, net als bij wasmiddel, hetgeen het eenvoudiger maakt de juiste hoeveelheid voer per voedingssoort te bepalen. Zo voorkomt u op professionele wijze dat er te weinig of te veel wordt gevoerd en blijven uw vijvervissen goed verzorgd en gezond.
DE JUISTE HOEVEELHEID VOER - VOOR VIJVERBEZITTERS EN VIJVERBEWONERS
We dragen onze gewoontes op onze vissen over en voeren liever teveel dan te weinig. Daarnaast is voeren leuk en onze vissen zijn ons dankbaar. Helaas leidt een teveel aan voer niet alleen tot kogelvissen, maar heeft ook nog andere consequenties: Het voer dat niet opgegeten wordt zinkt naar de bodem en belast het water evenals het filter zodat de algen zich verheugen over de aanwezige voeding. Omdat vissen in principe nooit vol zitten wekken ze altijd de indruk dat ze gevoerd willen worden. Om deze reden is de juiste hoeveelheid voer werkelijk beslissend voor gezonde vissen en een gezonde vijver! De voedingsaanbeveling vindt u specifiek voor elk product in overzichtelijke tabellen op de zak. Zo leert u hoeveel voer uw goudvis, koi of sterlet per dag nodig heeft. Deze aanbevolen hoeveelheid voer kan ineens of (idealiter) gedurende meerdere malen per dag gegeven worden. De praktische JBL doseerbeker helpt u de juiste hoeveelheid voer te bepalen in overeenstemming met de voedingsaanbeveling zonder dat u daarbij een weegschaal nodig heeft.
Hoe vaak moet er gevoerd worden?
Hier geld de basisregel: Liever vaker minder voeren dan zelden veel. Ook hier zijn overeenkomsten met de menselijke voeding. Jonge dieren hebben minimaal 3x per dag hun ratio nodig terwijl oudere dieren voldoende hebben aan een enkele voeding in de avonduren.
U mag ook niet vergeten dat de meeste vijvers, die langer dan twee jaar bestaan, een omvangrijke microfauna en flora bezitten die als aanvullende voeding dienen kan.
De vitaminekuur
Uw vijvervissen en koi ontvangen vitamines door het voer en door natuurlijke voeding die ze in de vijver vinden. Net als bij ons mensen is die vitaminetoevoer alleen voldoende wanneer een optimale complete voeding wordt genuttigd. Dit heeft ook betrekking op uw vijverbewoners en daarom is het zeker aan te bevelen eenmaal per week een extra dosis vitamines toe te voegen. De meest efficiënte methode hiervoor is een vitaminepreparaat JBL Atvitol op het voer te druppelen, kort voordat u het geeft. Wanneer uw vissen eenmaal ziektesymptomen vertonen wordt een vitaminekuur de belangrijkste maatregel aanvullend op het geneesmiddel. Medicijnen kunnen alleen tegen de verwekker optreden maar vitamines sterken de weerstand van de vissen en helpen hen weer gezond te worden.
JBL ProPond NEO Index
Het JBL ProPond voer® met de NEO index® is het enige voedingsfysiologische concept op de markt.
Hoewel uw vijvervissen eigenlijk altijd honger hebben en ook elk voer gretig eten dient u zich desondanks met het thema Goede Voeding bezig te houden. Welke factoren zijn werkelijk van belang? Het is namelijk niet voldoende slechts een voedingssoort uit te zoeken die past bij het jaargetijde. Goede voeding geeft energie op het juiste moment op de juiste plaats. JBL wetenschappers hebben alle factoren in een index samengevat en die de NEO index genoemd (Natuurlijke Energie-Optimale voeding). Zo krijg u met de PROPOND seizoenen voedingssoorten voor het eerst meer dan 100 producten geconceptualiseerd conform de aspecten: Dierformaat, leeftijd, functie en watertemperatuur met de bijbehorende proteïne-vetverhouding.
De proteïne-vetverhouding
Achter de NEO index verbergt zich de proteïne-vetverhouding in het voer. Wanneer men alleen het seizoen in acht neemt hebben vissen in de winter maar half zoveel proteïnen (2:1) nodig als in de zomer (4:1). Daar echter niet alleen het seizoen, maar ook de watertemperatuur, de grootte en de leeftijd evenals de functie van het voer (bijv. groeivoer = Groei ) een beslissende rol speelt, is de Neo index ontwikkeld, die de juiste proteïne-vetverhouding aangeeft.
Op de voorzijde van iedere ProPond® / NEO index® verpakking vindt u de twee grote getallen van de Neo index die de proteïne-vetverhouding aangeven en op de achterzijde van de verpakking de bijbehorende details. Wanneer u, bijvoorbeeld, op het lentevoer ( Lente ) dezelfde proteïne-vetverhouding ziet staan als op het herfstvoer ( Herfst ) dan legt een blik op de gespecifieerde samenstelling uit dat het hier niet om hetzelfde voer in een andere verpakking gaat, maar dat de samenstelling duidelijk verschilt:
In de herfst hebben vissen een hogere proteïne-vetverhouding nodig dan in de lente om energiereserve op te bouwen voor de komende winter. Zo zijn beide gehaltes, hoewel in een gelijke verhouding tot elkaar, hoger dan in het lentevoer. Het aandeel ruwe vezels en ruwe as is daarentegen in de herfst geringer daar het spijsverteringskanaal in de winter niet zo lang belast moet worden. Daarnaast is het lentevoer een drijvend en het herfstvoer een zinkend voer zodat de dieren langzaam tot rust komen en niet worden gedwongen naar het wateroppervlak te gaan voor hun voer.
Proteïnen zijn de bouwstenen van het lichaam en nodig voor zowel de opbouw als het onderhoud van de lichaamscellen. Proteïnen zijn daarnaast als enzymen en hormonen verantwoordelijk voor vele taken binnen het lichaam. Ook aminozuren behoren tot de proteïnen en zijn belangrijke factoren voor een goede en gezonde groei. Proteïnen komen in alle ruwe vezels voor maar voor vijvervissen zijn, in het bijzonder, de proteïnen uit vis, kreeftachtigen en ongewervelden geschikt.
Vetten vormen een belangrijke energieopslag in het lichaam en vormen zo in het bijzonder bij een verhoogde behoefte aan opslag (voor de winter) een belangrijk voedingscomponent. Daarnaast bevinden zich onder de vetten ook essentiële stoffen (die niet door het lichaam kunnen worden aangemaakt en via het voer moeten worden opgenomen). Hoogwaardige vetten met veel omega 3 en omega 6 vetzuren zijn derhalve een belangrijk element van visvoer. Vooral visolie biedt van nature uit een ideale samenstelling van vetten voor onze vijvervissen en levert ook verder belangrijke stoffen zoals carotine, die de kleurontwikkeling van de vissen ondersteunt.
Ook onze vissen hebben een onverteerbaar aandeel in hun voeding nodig dat de spijsvertering ondersteunt. De ruwe vezels zorgen ervoor dat de voeding beter wordt opgenomen. In de ruwe as vindt u alle stoffen die als mineralen of sporenelementen worden opgenomen en beslissend zijn voor veel lichamelijke processen. Belangrijk voor de opbouw van het skelet zijn bijv. calcium en fosfor, voor de stofwisseling natrium, kalium, magnesium en chloor en voor het zuurstoftransport in het bloed, ijzer.
Wat echter vaak in de tuinvijver over het hoofd wordt gezien is de benodigde hoeveelheid voer. Rekenvoorbeelden en talrijke pogingen tot behoud van het metabolisme tonen aan dat veel vijverliefhebbers uit angst voor algengroei te weinig voeren. Zo heeft een koivijver met 20 koikarpers van ca. 40 cm in de zomermaanden op dagelijks basis (!) 600 gr voer nodig.
Wanneer u er bijvoorbeeld de voorkeur aan geeft forellenkweekvoer (meestal bruine pellets in een grote transparante zak voor weinig geld), aan goudvissen en koi te voeren dan kunt u dit vergelijken met vlees voeren aan koeien. De dieren groeien weliswaar snel maar kunnen het voer niet werkelijk goed verteren en worden vatbaar voor ziekten. De falende vertering van het voer kan door de uitscheiding tot een verhoogde waterbelasting leiden. Daarnaast komt het vaak tot leververvetting hetgeen vaak aan de ronde lichaamsvorm te zien is.
Jonge dieren: Kleinere vissen hebben al wegens de geringe grootte van hun bek kleiner voer nodig dan grotere vissen. Daar kleine goudvissen en koi nog sterker groeien dan de grote (vissen groeien hun hele leven lang door) is ook de samenstelling van hun voer daaraan aangepast.
Vissen blijven hun leven lang groeien
Wanneer we de groei van een vis als een bocht zouden tekenen dan zou deze eerst een stijgende lijn hebben en dan bovenop vlak worden. De groei gaat langzamer naarmate de vis ouder wordt maar houdt niet op. Er kunnen ook deuken in de bocht zitten want de groei hangt ook van de beschikbaarheid van voedsel en de leefomstandigheden af. Een 5 cm lange koi weegt circa 2,2 kg. Wanneer hij driemaal zo zwaar wordt is zijn gewicht al met bijna 60 g toegenomen. Met een lengte van 50 cm weegt hij dan meer dan 2 kg. Aangezien vissen dagelijks ongeveer 3,5 - 5 % van hun lichaamsgewicht in voedsel nodig hebben heeft een 50 cm lange koi per dag ongeveer 110 g voedsel nodig.
Veelzijdig, net als de eisen aan de stofwisseling
Hoewel uw vijvervissen altijd honger hebben en ook elk soort voer gretig zullen eten, dient u zich absoluut met de juiste voeding bezig te houden. Het is niet voldoende alleen maar een voer passend bij het seizoen te zoeken. De juiste voeding moet energie op het juiste moment en op de juiste plaats ter beschikking stellen. Vissen zijn koudbloedig! Als gevolg hangt hun stofwisseling altijd van de omgevingstemperatuur (watertemperatuur) af. Terwijl in de winter bij koude temperaturen de voeding aangepast moet worden (onder de 5 °C) heeft de vis bij stijgende temperaturen steeds meer voer nodig. Ook wanneer de stofwisseling van de vissen van de omgevingstemperatuur afhangt is het altijd mogelijk een onderscheid te maken tussen de basale stofwisseling, die noodzakelijk is voor het behoud van de vitale functies, en de prestatie stofwisseling. Deze beide energietypes hangen af van de omgevingstemperatuur, de leeftijd, het geslacht en de activiteit van de vissen.
Hebben steuren nog speciaal voer nodig?
Ja want steuren eten kleine dieren en zoeken hun voer op de bodem. Voor deze interessante vissen is JBL PROPOND STERLET S in drie verschillende formaten granulaat ontwikkeld.
Steuren met andere vissen in de vijver
Hoe voert u vissen met verschillende behoeftes?
Steuren hebben niet alleen een ander soort voer nodig dan koi of goudvissen - ze hebben ook een heel andere manier van eten! Goudvissen en koi zijn in de regel gretige eters die al naar de voerplaats komen wanneer er een mens aan de rand van de vijver staat. Wanneer gevoerd word blijft er voor steuren en sterlets nauwelijks tot niets over! Met een trucje is dit op te lossen: Neem een ondoorzichtige plastic buis en doe het voer voor de steur daar in.
JBL PROPOND STERLET M is een zinkend voer en zal door de buis op de bodem belanden waar de steuren leren het te vinden. Zo krijgen ook de steuren "hun" voer en de andere vijverbewoners eten het niet voor hun neus weg!
Moeten vijvervissen ook in de winterperiode gevoerd worden?
Ook wanneer de watertemperatuur onder de 15°C komt zijn de vissen nog actief. Activiteit betekent energieverbruik en deze energie moet de vissen weer toegediend worden. Om deze reden heeft JBL een speciaal voer voor lage temperaturen ( Winter ) ontwikkeld. De samenstelling van dit voer is zo afgestemd dat het licht verteerbaar is en het spijsverteringssysteem niet lang belast want bij lage temperaturen verloopt de spijsvertering erg langzaam. Belangrijk bij een goed wintervoer is dat het de dieren meer energie geeft dan voor de vertering door het organisme nodig is. Anders zou de vis weliswaar eten maar door het energieverlies bij het eten extreem verzwakken!
Professionele tip: Hebben witte koi ander voer nodig dan rood-witte of oranjegekleurde koi?
De kleuren van vissen worden door pigment in de huid in speciale pigmentcellen geproduceerd. Door natuurlijke stoffen, zoals carotine en astaxanthine, worden speciale gele en rode kleuren in de huid versterkt. Wanneer aan het voer teveel natuurlijke kleurstoffen worden toegevoegd kan een witte koi zelfs roze worden! Om deze reden is bij het samenstellen van het voer ervaring en kennis nodig om een kleurversterking tezamen met een zuivere scheiding van de kleuren te bereiken! Nu hoeft men zich als viseigenaar geen zorgen te maken dat er kunstmatige chemie wordt gevoerd om ervoor te zorgen dat de vissen fraaie bonte kleuren krijgen! De carotine (bijv. uit wortels) en daarnaast de duurdere astaxanthine komen uit hoogwaardige voederdiertjes zoals krill, gammarus, artemia, cyclops en watervlooien – feitelijk dus de natuurlijke voeding van vissen. Ze worden geëxtraheerd en geconcentreerd en dan goed gedoseerd aan het vijvervoer toegevoegd. Metaalkleurige glanzende kleuren, die afhankelijk zijn van de lichtinval, worden structuurkleuren genoemd en kunnen niet door voer worden beïnvloed.
De JBL NEO index betaalt zich terug!
Wanneer u uw vissen voert conform de NEO index biedt u uw vissen bij elk formaat, elke leeftijd, in elk seizoen en onder alle soorten omstandigheden het perfecte voer aan. Zo blijven uw vissen gezond, groeien goed en vormen buitengewoon mooie kleuren met een zuivere kleurscheiding.